ABD’de TikTok’un yasaklanmasıyla ilgili tartışmalar uzun yıllardır gündemde. Ancak, 19 Ocak 2025’te yürürlüğe girmesi planlanan yasakla birlikte olaylar yeni bir karmaşık boyuta ulaştı. ByteDance’ın TikTok’u ABD’de elden çıkarması için verilen süre hızla tükenirken, çeşitli siyasi ve yasal girişimler bu yasak kararını ertelemeyi ya da engellemeyi amaçlıyor. Ancak bu çabaların başarıya ulaşıp ulaşamayacağı belirsizliğini koruyor.
Yasak kararı ve nedenleri
Yasak, Nisan 2024’te ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan bir yasaya dayanıyor. Bu yasa, TikTok’un Çin merkezli sahibi ByteDance’ın, uygulamanın ABD operasyonlarını devretmesini veya uygulamanın ABD’de tamamen yasaklanmasını şart koşuyor. Bu kararın gerekçesi ise ByteDance’in kullanıcı verilerini Çin hükümetiyle paylaşabileceği endişesi. TikTok’un topladığı verilerin, ulusal güvenlik riski taşıdığı iddia ediliyor. ByteDance bu iddiaları sürekli olarak reddetse de, ABD hükümeti bu konuda kararlı bir duruş sergiliyor.
Yasağın uygulanmasını önlemek ya da en azından ertelemek adına çeşitli girişimler de devam ediyor. Massachusetts Senatörü Edward J. Markey, yasağın uygulanmasını 270 gün ertelemeyi öneren bir tasarı sundu. Markey, TikTok’un sorunlarına rağmen, bir yasağın milyonlarca Amerikalıyı ekonomik ve sosyal açıdan olumsuz etkileyeceğini savunuyor. Ayrıca, TikTok’un birçok kişi için önemli bir gelir kaynağı ve sosyal bağlantı aracı olduğunu belirtiyor.
Diğer yandan, ABD Yüksek Mahkemesi’nde yasağın hukuki dayanağına ilişkin itirazlar da sürüyor. TikTok, mahkemeden süre uzatımı talep etti ve bu süreçte yürütmenin durdurulmasını istedi. Ancak, bu talebin kabul edilip edilmeyeceği henüz belirsiz.
19 Ocak’ta yürürlüğe girecek yasağın hemen ardından, 20 Ocak’ta ikinci kez ABD Başkanlığına başlayacak olan Donald Trump da bu süreçte rol üstlenmeye çalışıyor. Trump, yasağın ertelenmesi gerektiğini savunarak, bu konuda siyasi bir çözüm bulunabileceğini öne sürdü. İlk başkanlık döneminde de TikTok’u yasaklama girişiminde bulunan Trump, şimdi farklı bir yaklaşım sergiliyor. Başkanlık yetkilerini devraldığı gün, bu konuyu çözebileceğini iddia ediyor.
TikTok’un ABD operasyonlarını satması, yasağın önlenmesi için tek çözüm gibi görünüyor. Bu süreçte Elon Musk’ın potansiyel bir alıcı olabileceği söylentileri dikkat çekiyor. Musk’ın TikTok’un ABD’deki kullanıcı tabanını kendi sosyal medya platformu X ile birleştirerek büyük bir avantaj elde edebileceği konuşuluyor. Ancak, TikTok bu iddiaları “saf bir kurgu” olarak nitelendirerek yalanladı.
Elon Musk’ın sessiz kalması, bu söylentilerin gerçekliğini sorgulatsa da, böyle bir satışın TikTok’un geleceği üzerinde büyük etkileri olabileceği düşünülüyor. Öte yandan, Musk’ın ABD hükümeti ile ilişkileri ve veri güvenliği konusundaki duruşu, bu tür bir satın almayı karmaşık hale getirebilir.
Yasağın uygulanmasına sadece birkaç gün kala, TikTok’un geleceği belirsizliğini koruyor. Satış gerçekleşmezse ve mahkeme süreci TikTok’un lehine sonuçlanmazsa, uygulama ABD’de yasaklanacak. Ancak, sosyal medyada bir dev haline gelen TikTok’un tamamen ortadan kalkması pek olası görünmüyor. Uygulamanın kullanıcı kitlesi, ekonomik etkileri ve siyasi çekişmeler, bu hikayeyi daha karmaşık hale getiriyor.
