Apple’ın iPhone 16 modelleri Endonezya pazarında hala satışa sunulamıyor. Şirketin ülkede yerel bir üretim tesisi kurmayı da içeren 1 milyar dolarlık yatırım teklifine rağmen, Endonezya’nın yerli üretim şartlarını karşılamadığı gerekçesiyle yasak sürüyor. Endonezya Sanayi Bakanı Agus Gumiwang Kartasasmita, Apple’ın önerisinin ülkenin beklentilerini henüz karşılamadığını belirtti.
Yerli üretim şartları ve iPhone yasağı
Endonezya hükümeti, yerli içerik oranını artırmak için 2024’te aldığı bir kararla iPhone 16 satışlarını durdurmuştu. Ülke, tüm akıllı telefonlarda en az %35 yerli içerik şartı arıyor. Apple, bu talebi karşılamak amacıyla bir AirTag üretim tesisi kurmayı teklif etti. Ancak bu teklif, yerel bileşen üretimini kapsamadığı için hükümet tarafından yeterli bulunmadı.
Sanayi Bakanı Kartasasmita, Apple’ın 1 milyar dolarlık yatırım planının bile ülkenin yerli içerik hedeflerini karşılamadığını vurguladı. Bakan, “Tesisin telefon bileşenleriyle doğrudan bir ilişkisi yok. Bu yüzden yerli içerik sertifikası verilemez” dedi. Bakanlık, yalnızca telefon bileşenlerini yerli üretim kapsamında değerlendiriyor.
Apple’ın Endonezya’ya yönelik yatırımları, önceki yıllarda 10 milyon ve 100 milyon dolar düzeyindeydi. Ancak bu tekliflerin reddedilmesinin ardından şirket, yatırım miktarını 1 milyar dolara yükseltti. Batam adasında kurulması planlanan AirTag üretim tesisinin gelecek yıl faaliyete geçmesi bekleniyor. Yine de bu tesisin iPhone bileşenleri üretmemesi nedeniyle, Endonezya hükümeti tarafından yeterli görülmüyor.
Endonezya’nın yatırım politikaları, yabancı şirketlerin yerel üretim yapmalarını teşvik etmek amacıyla sıkı bir şekilde uygulanıyor. Ülkenin stratejisi, hem uluslararası yatırımları çekmek hem de yerel ekonomiyi güçlendirmek üzerine kurulu. Endonezya Yatırım Bakanı, bu stratejinin Cumhurbaşkanı Prabowo’nun liderliğinde başarıyla yürütüldüğünü ifade etti.
Endonezya, 278 milyonluk nüfusuyla Apple için önemli bir pazar konumunda. Ülkenin nüfusunun yarısından fazlası 44 yaşın altında ve teknolojiye olan talep hızla artıyor. Ancak yerel üretim şartları, Apple gibi şirketlerin bu pazarda faaliyet göstermesini zorlaştırıyor. Apple’ın iPhone 16 satış yasağını kaldırması için üretim sürecini yeniden şekillendirmesi gerekebilir.
Apple’ın yerli üretim taleplerine nasıl yanıt vereceği ve Endonezya hükümetiyle müzakerelerin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor. Ancak şu anki durum, teknoloji devinin bu stratejik pazara geri dönüşü için daha büyük adımlar atmasını gerektiriyor.
