SpaceX’in Artemis programı kapsamında geliştirdiği insanlı Ay aracı Starship HLS, beklenenden daha fazla teknik sorunla karşı karşıya ve bu durum, 2027 yılında planlanan Artemis 3 görevini ciddi şekilde tehlikeye sokuyor. NASA güvenlik analisti Paul Hill’in yaptığı değerlendirmelere göre, SpaceX’in zaman çizelgesi oldukça sıkışık ve mevcut ilerleme hızı göz önüne alındığında, insanlı Ay inişi yıllarca ertelenebilir.
Starship HLS projesinde aksaklık yaşanıyor
Bu gecikmenin temelinde ise, Starship’in Dünya yörüngesinde kriyojenik yakıt ikmali yapma zorunluluğu yatıyor. Starship HLS’nin Ay’a iniş gerçekleştirebilmesi için, önceden yörüngede yakıtla doldurulması gerekiyor. Ancak mikrogravite ortamında sıvı ve gazların tank içinde düzgün ayrışamaması gibi teknik zorluklar, bu işlemi son derece karmaşık hale getiriyor. Özellikle sıvı metan ve sıvı oksijen gibi ultra düşük sıcaklıklarda saklanan yakıtların, en ufak ısı değişiminde buharlaşma eğilimi göstermesi, hem yakıt kaybına hem de güvenlik sorunlarına neden oluyor.
Bununla birlikte, tank bağlantılarında yaşanan sızdırmazlık sorunları, büyük yakıt tanklarının izolasyonu ve Raptor motorlarındaki sürekli tasarım değişiklikleri, Starship HLS’nin gelişimini daha da yavaşlatıyor. SpaceX, daha önce bu teknolojinin 2025’in başlarına kadar test edileceğini duyurmuştu, ancak bu testler hâlâ gerçekleşmedi. Elon Musk ise yaptığı son açıklamada, önümüzdeki yıl bu sistemin çalışabilirliğini göstermek istediklerini belirtti.
Xiaomi 17 serisi Apple’dan esinlenmiş olabilir
Tüm bu aksaklıklar, yalnızca Artemis 3’ün takvimini değil, aynı zamanda ABD’nin Ay’a dönüş planlarını da riske atıyor. NASA’nın Ay yörüngesine insan göndermeyi planladığı Artemis 2 görevi hâlâ 2026 için planlanmış olsa da, asıl hedef olan 2027’deki yüzeye iniş için gereken alt yapı henüz hazır değil. Üstelik bu gecikme, Çin’in 2030 yılına kadar kendi insanlı Ay görevini gerçekleştirme hedefini yakalayıp, ABD’yi geride bırakma ihtimalini artırıyor.
1972’deki Apollo 17 görevinden bu yana Ay yüzeyine insan göndermeyen ABD için Artemis 3 büyük bir sembolik anlam taşıyor. Ancak gelinen noktada, SpaceX’in teknik sorunları çözmede ne kadar hızlı hareket edebileceği, bu hedefin kaderini belirleyecek en önemli etken haline gelmiş durumda.
