Airbus, güneş patlamalarından kaynaklanan yazılım hatalarının A320 ailesi uçaklarında kritik risk oluşturduğunu belirlemesinin ardından hafta sonu binlerce uçağı acil olarak geri çağırdı. Şirket tarihindeki en kapsamlı teknik direktiflerden biri olarak öne çıkan bu karar, dünyanın en yaygın kullanılan jet modellerinden A320 serisini mercek altına aldı. Geri çağırmanın temelinde ise oldukça sıra dışı bir etken bulunuyor: Güneş’ten yayılan yoğun radyasyonun uçak sistemlerini bozması. Airbus CEO’su Guillaume Faury, bu durumun operasyonları sekteye uğrattığını ve ciddi lojistik problemlere yol açtığını açıkladı.
Güneş patlamaları Airbus A320 uçaklarını tehdit ediyor
Dünya genelinde birçok havayolu farklı seviyelerde etkilendi. Sorunun en ağır hissedildiği şirketlerden biri Kolombiyalı havayolu Avianca oldu; filonun büyük bölümünün etkilenmesi nedeniyle 8 Aralık’a kadar bilet satışlarını askıya almak zorunda kaldılar. ABD’de ise durum nispeten daha kontrollü ilerledi. Delta ve United bazı küçük aksaklıklar yaşarken, American Airlines etkilenen 209 uçağında yazılım düzeltmesini tamamladığını duyurdu.
Sorunun ciddiyeti, Ekim ayında JetBlue tarafından işletilen bir A320’nin Meksika’dan New Jersey’e uçarken aniden irtifa kaybetmesiyle daha net ortaya çıktı. Uçak, güvenli iniş için Tampa’ya yönlendirilmek zorunda kaldı. Yapılan incelemelerde, yoğun güneş radyasyonunun uçuş kontrol sistemindeki kritik verileri bozduğu anlaşıldı. FAA’in raporuna göre, uçağın burun açısını yöneten ELAC isimli bilgisayar bu uçuş sırasında arızalanmıştı.
Airbus mühendisleri, güneş patlamalarından kaynaklanan elektromanyetik radyasyonun veri iletimini bozarak ELAC sistemini devre dışı bırakabileceğini değerlendiriyor. Bu nedenle uçakların yeniden hizmete girebilmesi için hızlı bir şekilde daha eski ve güvenilir yazılım sürümüne dönülmesi gerekiyor. Ancak bazı uçaklarda donanım değişiminin de gerekli olabileceği belirtiliyor.
Toplam 6.000 A320 uçağı için acil güncelleme kararı alınmış durumda. Bu olay, artan güneş aktivitesinin havacılık sektörünü ne kadar ciddi şekilde etkileyebileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırmacılar, 2008’den bu yana Güneş’teki hareketliliğin düzenli olarak yükseldiğini ve şu an beklenenden daha aktif bir döneme girildiğini ifade ediyor. Son haftalarda Dünya, radyo iletişimini dahi kesintiye uğratabilecek güçte patlamalarla karşı karşıya kaldı; dev güneş lekelerinin hâlâ aktif olduğu ve yakın gelecekte yeni jeomanyetik bozulmalar yaratabileceği uyarıları yapılıyor.
