Tam yağlı süt ürünleri uzun yıllardır kalp ve damar sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkileri nedeniyle sınırlanması önerilen gıdalar arasında yer alıyordu. Ancak İsveç’te yapılan yeni bir araştırmaya göre bu görüşleri sorgulamaya yönelik bulgular ortaya koyuldu. Çalışmaya göre tam yağlı peynir ve krema tketimi, demans riskinin düşük olmasıyla ilişkilendiriliyor. Peki bu sonuçlar ne kadar güvenilir?
Daha fazla peynir, daha düşük demans oranı mı?
Veriler, tam yağlı peynir tüketimi ile demans görülme sıklığı arasında dikkat çekici bir ilişkiye işaret ediyor:
-
Günde 50 gramdan fazla tam yağlı peynir tüketenlerin yaklaşık %10’u demans geliştirdi.
-
Günde 15 gramdan az peynir tüketenlerde ise bu oran %12,5’in üzerine çıktı.
Araştırmacılar; sigara kullanımı, alkol tüketimi, vücut kitle indeksi, tansiyon, eğitim seviyesi ve diyabet gibi bilinen risk faktörlerini hesaba kattıklarında da sonuçların büyük ölçüde değişmediğini belirtiyor. Buna göre, tam yağlı peynir tüketimi demans riskiyle yaklaşık %13 daha düşük bir oranla ilişkilendirildi. Vasküler demans özelinde bu oran %29’a kadar çıktı.
Peynirle Sınırlı Değil
Yapılan araştırmanın içinde tam yağlı kremada yer aldı.
-
Günde 20 gram veya daha fazla tam yağlı krema tüketenlerde, hiç tüketmeyenlere kıyasla demans riski %16 daha düşük bulundu.
Ancak önemli bir ayrıntı var: Bu ilişki yalnızca tam yağlı süt ürünlerinde gözlemlendi. Az yağlı süt ve süt ürünlerinde benzer bir etki saptanmadı.
Uzmanlar neden temkinli olunması gerektiğini söylüyor?
Araştırma umut verici olsa da, bilim insanları sonuçların dikkatle yorumlanması gerektiği konusunda uyarıyor.
Nedensellik kanıtlanmış değil: Çalışma gözlemsel nitelikte. Tam yağlı peynir veya kremanın doğrudan demansı önlediği söylenemiyor. Daha sağlıklı yaşam tarzına sahip bireylerin farklı beslenme tercihlerine yönelmiş olması sonuçları etkilemiş olabilir.
Coğrafi faktörler etkili olabilir: Araştırma yalnızca İsveç’te yapıldı. İsveç’te ineklerin büyük ölçüde otla beslenmesi, süt ürünlerinin yağ asidi profilini başka ülkelerden farklı hale getirebiliyor. Bu da sonuçların evrensel geçerliliğini sınırlayabilir.
Peynirin türü önemli: İsveç’te ağırlıklı olarak sert ve fermente peynirler tüketiliyor. İşlenmiş peynirlerin yaygın olduğu ülkelerde aynı sonuçların görülüp görülmeyeceği belirsiz.
