ABD’de bazı Cumhuriyetçi Kongre üyelerinin gündeme getirdiği iddialar, Çin merkezli teknoloji şirketlerini yeniden Washington’ın odağına taşıdı. Dokuz Kongre üyesi, aralarında Xiaomi ve yapay zekâ girişimi DeepSeek’in de bulunduğu dört büyük şirketin Çin ordusuna destek verdiğini öne sürerek Pentagon’a resmi başvuruda bulundu. Savunma Bakanı Pete Hegseth’e gönderilen mektupta, Xiaomi, DeepSeek, BOE Technology ve Unitree Robotics’in “Section 1260H” kapsamında Çinli askeri şirketler listesine eklenmesi talep edildi.
Xiaomi ile DeepSeek Çin’e destek mi sağlıyor?
Bu çıkışın, ABD Başkanı Donald Trump’ın yaklaşık 1 trilyon dolarlık savunma bütçesini yasalaştırmasının hemen ardından gelmesi dikkat çekti. Cumhuriyetçi vekiller, söz konusu şirketlerin Çin’in askeri-sivil füzyon politikasıyla bağlantılı olduğunu ve bu durumun ABD’nin ulusal güvenliği açısından risk oluşturduğunu savunuyor. İddialara göre bu firmalar, sivil teknolojiler üzerinden dolaylı biçimde Çin’in askeri kapasitesine katkı sağlıyor.
Section 1260H listesine dahil edilmek, şirketler açısından doğrudan bir ticaret yasağı anlamına gelmese de önemli sonuçlar doğuruyor. Bu liste, Pentagon ve diğer federal kurumlar için bir uyarı mekanizması işlevi görüyor ve kamu kurumlarının bu firmalarla iş yapmasını fiilen zorlaştırıyor. ABD ordusunun tedarik zincirinden çıkarılma ve devlet kurumlarının bu markaların ürünlerinden uzak durması gibi etkiler, şirketlerin küresel itibarı ve ABD pazarındaki faaliyetleri üzerinde ciddi baskı yaratıyor. Özellikle Apple’ın önemli ekran tedarikçilerinden biri olan BOE Technology’nin, 2030’a kadar Pentagon’un tüm tedarik süreçlerinden tamamen çıkarılmasının hedeflendiği belirtiliyor.
Xiaomi cephesi ise suçlamalara hızlı bir yanıt verdi. Şirket, Çin ordusuyla herhangi bir bağının bulunmadığını ve tamamen sivil amaçlara yönelik tüketici elektroniği ürünleri geliştirdiğini açıkladı. Yönetim, kendilerini askeri değil, yalnızca tüketici odaklı bir teknoloji şirketi olarak tanımlamayı sürdürürken, yöneltilen iddiaların gerçeği yansıtmadığını vurguladı.
DeepSeek hakkında ise daha önce de benzer tartışmalar yaşanmıştı. Yapay zekâ alanında hızla yükselen şirketin, Çin ordusuna teknolojik destek sağladığı ve ABD’nin ihracat kısıtlamalarını ihlal ettiği yönünde geçmişte çeşitli raporlar yayımlanmıştı. Robotik alanında faaliyet gösteren Unitree Robotics de geliştirdiği dört ayaklı robotların askeri amaçlarla kullanılabileceği endişesiyle uzun süredir Washington’ın yakın takibi altında bulunuyor.
