Japonya’nın Rekabet Kurumu (JFTC), Amazon Japonya’nın çevrim içi satış platformundaki uygulamalarını mercek altına aldı. Şirketin, ürünlerini daha iyi konumlandırmak isteyen satıcılardan fiyatlarını düşürmelerini talep ederek rekabet yasalarını ihlal ettiği iddiasıyla bir saha denetimi gerçekleştirdiği bildiriliyor. Amazon Japonya, soruşturmada yetkililerle tam iş birliği yapacağını açıkladı.
Amazon Japonya içinde buy Box sistemi odakta
Japonya’da gündeme gelen soruşturma, Amazon’un satış platformunda önemli bir rol oynayan Buy Box sistemiyle ilgili. Buy Box, bir ürün sayfasında belirli bir satıcının ürünlerini öne çıkararak müşteri trafiğini bu ürünlere yönlendiriyor. İddialara göre Amazon, bu sistemde öne çıkmak isteyen satıcılardan fiyatlarını rakip platformlardan daha düşük tutmalarını ve Amazon’un lojistik ve ödeme hizmetlerini kullanmalarını talep etti.
TechCrunch’a açıklama yapan Amazon Japonya sözcüsü Tomoko Inoue, “Japon yetkililerle tam iş birliği içinde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı. Japonya Rekabet Kurumu ise konuya dair bir yorum yapmayı reddetti.
Amazon’un Buy Box uygulamaları, yalnızca Japonya’da değil, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık gibi farklı bölgelerde de benzer incelemelere tabi tutulmuştu. Şirket, bu incelemelerde çok yıllı taahhütlerde bulunarak bazı soruşturmaların kapanmasını sağlamıştı. Ancak bu taahhütlere rağmen, birçok ülkede hala aktif davalar ve yeni soruşturma riskleri bulunuyor.
Amazon, dünya genelinde rekabet kurallarıyla sıkça karşı karşıya geliyor. ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) ve 17 eyaletin başsavcıları, 2023 yılında Amazon’a karşı bir dava açarak şirketin platformdaki fiyatlandırmayı manipüle ederek rekabeti yasa dışı bir şekilde engellediğini iddia etti. Bu dava 2026 yılında bir duruşma ile devam edecek.
Ayrıca, Avrupa Birliği de Amazon’u kendi markalı ürünlerine haksız bir şekilde öncelik tanımakla suçluyor. Bu durum, AB’nin Dijital Pazar Yasası (DMA) kapsamındaki “kendini kayırma yasağı”na aykırı bir uygulama olarak değerlendiriliyor. Eğer Amazon bu iddialar nedeniyle suçlu bulunursa, küresel yıllık gelirinin %10’una kadar ceza alabilir.
Japonya özelinde ise Amazon, daha önce 2018 yılında benzer bir denetimle karşılaşmış ve o dönemde tedarikçilerden indirimli satışların maliyetlerini üstlenmelerini talep ettiği iddialarıyla soruşturma altına alınmıştı. Şirket, o dönemde iş uygulamalarını iyileştirme sözü vererek denetimden çıkmıştı.
Amazon’un Buy Box sistemi ve diğer uygulamaları, satıcılar için avantaj sağlarken rekabet kurallarını ihlal edebilecek noktada kritik bir denge gerektiriyor. Şirketin küresel çapta karşılaştığı bu tür soruşturmalar, yalnızca Amazon’un değil, diğer e-ticaret devlerinin de işleyişine yönelik düzenlemelerin sıkılaştırılabileceğinin sinyallerini veriyor.
Amazon Japonya’ya yönelik mevcut soruşturma, küresel e-ticaret sektörünün gelecekte daha şeffaf ve adil bir yapıya kavuşması için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
