Nvidia’nın yapay zeka çiplerine yönelik ihracat kısıtlamaları, Çin ile ABD arasında teknoloji savaşının en çarpıcı cephelerinden birini oluşturuyor. Ancak ambargoya rağmen Çin’e yönelik çip akışı durdurulamıyor. Son aylarda, özellikle B200, H100 ve H200 gibi üst düzey AI çiplerinin yasa dışı yollarla Çinli teknoloji firmalarına ulaştırıldığı bildiriliyor. Bu durum, yalnızca ekonomik değil, stratejik güvenlik açısından da ABD’de ciddi kaygılara neden olmuş durumda. Trump yönetimi döneminde başlatılan ve Biden yönetiminde genişletilen ihracat yasaklarının delindiği ortaya çıkınca, özellikle Cumhuriyetçi çevrelerde mevcut denetim mekanizmalarının yetersizliği eleştirilmeye başlandı.
Yasaklı Nvidia çipleri Çin’e götürülüyor
Kaçak ticaretin başlıca geçiş noktaları arasında Tayland, Vietnam ve Malezya gibi Güneydoğu Asya ülkeleri öne çıkıyor. Bu ülkelerdeki lojistik firmaları, genellikle “paravan şirketler” aracılığıyla ürünleri alıp Çin’e yönlendiriyor. Nvidia’nın raf sistemleri şeklinde sunulan B200 çipleri ise, bu süreci daha cazip hale getiriyor. Çünkü tek tek işlemci taşımak yerine, entegre sistemlerle büyük veri merkezlerinin ihtiyaçları daha kısa sürede karşılanabiliyor. Çinli yapay zeka girişimleri de, kendi modellerini eğitmek ve rekabette öne çıkmak için bu çipleri satın almakta tereddüt etmiyor.
ABD’li yetkililer, özellikle raf sistemlerinin sınırlardan geçişi ve satışıyla ilgili yeni soruşturmalar başlattı. Bununla birlikte, yasadışı ticaretin yüksek kârlılığı – örneğin bir raf sisteminin Çin’de 500 bin dolara kadar alıcı bulabilmesi – bu süreçte birçok aktörün risk almasına neden oluyor. Çinli satıcılar, bu sistemleri “araştırma amaçlı donanım” ya da “endüstriyel otomasyon ekipmanı” olarak etiketleyerek gümrük denetimlerinden kaçırmayı başarıyor.
iPhone Fold beklenenden daha geç gelecek
Nvidia ise bu durumdan doğrudan sorumlu olmadığını vurgulayarak, yalnızca yetkili bayiler üzerinden sağlanan ürünlere teknik destek sunduğunu belirtiyor. Ancak bu açıklamalar, şirketin adının ticari ambargo ihlallerinde sık sık geçmesini engelleyemiyor. Uzmanlar, 2025 sonbaharında yürürlüğe girmesi beklenen yeni denetim mekanizmalarının hem ihracat yapan taraflara hem de aracı ülkelere daha ağır sorumluluklar getireceğini öngörüyor.
Sonuç olarak, Nvidia çiplerinin Çin’e sızması yalnızca ticari bir mesele değil; aynı zamanda küresel yapay zeka rekabetinde üstünlüğün kimde olacağı sorusunu da şekillendiriyor. Bu çipler, Çin’in kendi AI modellerini hızla geliştirmesine yardımcı olabilir ve bu da Batı’nın teknolojik üstünlüğünü tehdit edebilir. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde ABD’nin dış ticaret ve teknoloji güvenliği politikalarında daha sıkı ve çok yönlü adımlar atması bekleniyor.
