Eli Lilly’nin Alzheimer hastalığı için geliştirdiği ilaç donanemab, Japonya Sağlık Bakanlığı tarafından onaylandı. Bu onay, Japonya’da yaşayan Alzheimer hastaları için yeni bir tedavi seçeneği sunuyor. Eli Lilly’nin bu ilacı, ABD’de Kisunla markası altında satışa sunulmuş ve büyük bir pazar başarısı yakalamıştı. Japonya, ABD’den sonra bu ilacın onaylandığı ikinci büyük pazar oldu.
Alzheimer hastaları için yeni bir umut
Alzheimer hastalığı dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen, ilerleyici ve tedavisi zor bir hastalık olarak biliniyor. Japonya’da demansla yaşayan insanların sayısının 4,6 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor ve bu rakamın ülke nüfusunun yaşlanmasıyla birlikte önemli ölçüde artması bekleniyor. Japonya Ulusal Nüfus ve Sosyal Güvenlik Araştırma Enstitüsü’ne göre, 2035 yılına kadar 65 yaş üstü bireyler, ülkenin nüfusunun %32,3’ünü oluşturacak. Bu da Alzheimer hastalığı gibi yaşlılıkla ilgili hastalıkların tedavi ihtiyacını daha da artırıyor.
Eli Lilly’nin geliştirdiği Kisunla, Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen beta-amiloid adlı proteini beyinden temizlemek için tasarlandı. Daha önce Biogen ve Eisai’nin geliştirdiği Leqembi adlı ilaç da benzer şekilde bu proteini hedef alıyordu. Ancak, Kisunla’nın tedavi protokolünde belirgin bir fark bulunuyor: İlaç, belirli bir süre alındıktan sonra beyin taramaları amiloid plaklarının artık olmadığını gösterdiğinde, tedavi durdurulabiliyor. Bu, Leqembi’den farklı olarak hastaların tedaviye süresiz devam etmesi gerekmeyen bir seçenek sunuyor.
Kisunla’nın büyük bir klinik denemesinde, hafıza ve düşünme problemlerinin ilerlemesini %29 oranında yavaşlattığı görülmüştür. Bununla birlikte, tedavi gören hastaların yaklaşık dörtte birinde beyin şişmesi ve üçte birinde beyin kanaması vakaları gözlemlendi, ancak bu vakaların çoğu hafif düzeyde gerçekleşti. ABD’de Kisunla, bu yan etkiler nedeniyle FDA’nın en güçlü “kutulu” güvenlik uyarısı ile reçete ediliyor. İlacın yan etkileri dikkatle izlenmeli ve hastalar sürekli olarak doktorları tarafından kontrol edilmelidir.
Alzheimer, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya genelindeki demans vakalarının %60-70’ini oluşturan en yaygın demans nedenidir. Japonya’da demans hastası sayısının 2030 yılına kadar 5 milyonu aşacağı tahmin edilmektedir. Bu nedenle, Alzheimer tedavilerindeki her yeni gelişme büyük bir önem taşımaktadır.
Japonya’daki sağlık otoriteleri, Ağustos ayında bir panelde Kisunla’nın onaylanmasını önermişti. Şimdi ise bu tedavi, Alzheimer hastaları ve aileleri için bir umut kaynağı olabilir. Tedavinin uygulanma süreci dikkatle izlenmeli ve yan etkileri nedeniyle gerekli önlemler alınmalıdır.
