Yapay zekâ teknolojilerinin dünya genelinde büyük ölçüde denetimsiz biçimde ilerlediği bir dönemde Güney Kore, bu alanda önemli bir adım atarak kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturan ilk ülke olmaya hazırlanıyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin düzenleme süreçlerini ertelediği ya da daha serbest bir yaklaşım benimsediği bir ortamda, Güney Kore yönetimi Ulusal Yapay Zekâ Çerçeve Yasası’nı 22 Ocak 2026 itibarıyla resmen yürürlüğe sokmayı planlıyor.
Güney Kore’den ilginç yapay zeka kararı
Bu düzenleme ile birlikte teknoloji şirketlerinin bugüne kadar büyük ölçüde kontrolsüz şekilde büyüdüğü dönemin sona ereceği ve sektörün ilk kez net ve kapsamlı kurallarla karşı karşıya kalacağı ifade ediliyor. Yeni yasa kapsamında ulusal düzeyde bir yapay zekâ komitesi kurulacak ve üç yıllık dönemleri kapsayan temel bir strateji planı devreye alınacak. Böylece yapay zekâ politikalarının merkezi bir yapı tarafından yönlendirilmesi amaçlanıyor.
Yasal çerçevenin temelini, yapay zekâ sistemlerinin taşıdığı risk düzeyine göre sınıflandırılması oluşturuyor. Sağlık, eğitim ve kamu hizmetleri gibi doğrudan insan hayatını ve toplumsal düzeni etkileyen alanlarda kullanılan yüksek etkili yapay zekâ uygulamaları için çok daha katı güvenlik, denetim ve şeffaflık şartları getiriliyor. Bu yaklaşım, potansiyel zararların önüne geçmeyi hedefliyor.
Düzenlemenin öne çıkan başlıklarından biri de dezenformasyon ve deepfake içeriklerle mücadeleye yönelik adımlar oluyor. Buna göre yapay zekâ ile üretilen her türlü içeriğin, bu teknoloji kullanılarak hazırlandığını açıkça belirten bir filigran taşıması zorunlu hale geliyor. Bu uygulama, sahte veya yanıltıcı içeriklerin ayırt edilmesini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Güney Kore Bilim ve BİT Bakanlığı, atılan bu adımların ülkenin uzun vadeli güvenliği açısından kritik olduğunu vurgularken, şirketlerin yeni kurallara uyum sağlayabilmesi için idari para cezalarının bir yıl süreyle ertelendiğini ve bir geçiş dönemi tanındığını açıkladı. Buna rağmen yasanın yürürlüğe girmesine kısa bir süre kala ülkede faaliyet gösteren teknoloji şirketleri arasında belirsizlik sürüyor.
Mevcut düzenlemede bazı sınırların net çizilmemiş olması, hangi hizmetlerin tamamen yasaklanacağı ya da hangilerinin önemli değişikliklere uğrayacağı konusunda soru işaretlerine yol açıyor. Sektör temsilcileri, 22 Ocak’tan sonra bazı yapay zekâ hizmetlerinin ani şekilde durdurulabileceği uyarısında bulunurken, dünyada bir ilk olma özelliği taşıyan bu kapsamlı yasanın, yapay zekânın etik ve güvenli kullanımı konusunda diğer ülkelere de güçlü bir örnek oluşturabileceği belirtiliyor.
