İngiltere, insan DNA’sını sentetik olarak üretme yönünde dünya çapında bir ilke imza atmaya hazırlanıyor. Bu yenilikçi proje, insan genomunu moleküler seviyede sıfırdan tasarlamayı ve üretmeyi hedefliyor. Projenin arkasında, İnsan Genomu Projesi’ni de desteklemiş olan ve dünyanın en büyük tıbbi yardım kuruluşlarından biri olan Wellcome Trust bulunuyor. Cambridge merkezli MRC Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’nın yürüttüğü çalışmaya kurum, ilk etapta 10 milyon sterlinlik bir destek sağladı.
İngiltere, sentetik insan DNA’sı üretecek
Araştırmanın temel amacı, hasar görmüş hücrelerin ve organların onarımı, yaşlanmaya bağlı dejeneratif hastalıkların yavaşlatılması ve şu anda tedavisi mümkün olmayan rahatsızlıklar için yeni çözümler geliştirilmesi. Proje ekibinden Dr. Julian Sale, bu teknolojinin kalp, karaciğer veya bağışıklık sistemi gibi önemli organların yeniden yapılandırılması sırasında, hastalıklara dirençli hücreler üretmeye olanak tanıyabileceğini belirtiyor. İnsan vücudundaki genetik bilgiyi taşıyan DNA, dört nükleotidden oluşuyor ve İnsan Genomu Projesi sayesinde bu dizilim ayrıntılı şekilde çözümlenmişti. Yeni projeyle ise süreç bir adım daha ileri götürülerek, DNA’nın doğrudan laboratuvarda sentezlenmesi amaçlanıyor. İlk aşamada, sentetik DNA parçalarının giderek daha büyük kısımlarının üretilmesi hedeflenirken, uzun vadede tam bir insan kromozomunun yapay ortamda yaratılması planlanıyor.
Sentetik DNA parçalarının üretimi, bilim insanlarına genlerin organizma üzerindeki etkilerini doğrudan inceleme fırsatı sunacak. Geleneksel genetik mühendisliğinde mevcut DNA üzerinde küçük değişiklikler yapılabilirken, bu yeni yöntemle gen yapısının tamamı yeniden tasarlanabilecek. Böylece daha etkili tedavi yöntemleri ve hücre bazlı terapilerin geliştirilmesi mümkün hale gelecek. Proje tamamen kontrollü laboratuvar koşullarında yürütülüyor olsa da, bu teknoloji insan biyolojisine şimdiye kadar görülmemiş detaylı müdahalelerin kapısını aralıyor.
Bu iOS 26 özelliği, tüm iPhone’larda çalışmıyor!
Ancak bu gelişmeler, beraberinde önemli etik kaygıları da getiriyor. Bazı uzmanlar, teknolojinin kötü niyetli kişilerce biyolojik silah üretimi, genetik olarak değiştirilmiş insanlar veya yeni canlı türleri yaratma amaçları için kullanılabileceği endişesini dile getiriyor. Buna rağmen Wellcome Trust, projeye finansman sağlamanın uzun ve titiz bir değerlendirme sonucunda gerçekleştiğini ve teknolojinin er ya da geç ortaya çıkacağını, dolayısıyla bu sürecin şeffaf ve kontrollü şekilde yürütülmesinin daha güvenli olacağını savunuyor. Dr. Tom Collins, hareketsiz kalmanın olası zararlarını vurgulayarak, erkenden dahil olmanın etik açıdan daha doğru olduğunu ifade ediyor.
İngiltere’de başlatılan bu çalışma, insan DNA’sının laboratuvar ortamında tamamen yeniden inşa edilmesi yönündeki ilk büyük adım olarak kayıtlara geçiyor. Projenin tıp alanında devrim yaratma potansiyeli taşımasının yanı sıra, biyoteknoloji alanındaki uluslararası düzenlemelerin yeniden şekillenmesine de zemin hazırlaması bekleniyor.
