Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Apple’ın Fransa ve Belçika’daki alt şirketlerine, tedarik zincirinde “çatışma mineralleri” kullandığı gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Kongo, Apple’ı bölgede silahlı çatışmalar yoluyla elde edilen minerallerin ticaretine dolaylı olarak katkı sağlamakla suçluyor.
Kongo’nun iddiaları ve suçlamalar
Kongo’nun suçlamaları, Apple’ın ürünlerinde kullanılan kalay, tantal ve tungsten (3T mineralleri) gibi kaynakların silahlı gruplar tarafından yağmalandığını ve uluslararası tedarik zincirleri aracılığıyla aklandığını öne sürüyor. Bu mineraller, bilgisayarlar ve mobil cihazlarda yaygın olarak kullanılıyor. Suç duyuruları, Apple France, Apple Retail France ve Apple Retail Belgium şirketlerini hedef alarak, savaş suçlarını örtbas etmek ve yanıltıcı ticari uygulamalar yürütmekle suçluyor.
Fransa ve Belçika, şirketlerin kurumsal hesap verebilirliğini ciddiye alan ülkeler olarak seçildi. Yasal sürecin bu ülkelerde başlatılması, uluslararası alanda büyük bir dikkat çekiyor.
Apple ise doğrudan maden kaynaklarından tedarik yapmadığını ve düzenli olarak tedarikçi denetimleri gerçekleştirdiğini belirtiyor. Şirket, 2023 yılında ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) sunduğu raporda, tedarik zincirinde yer alan hiçbir 3T mineral veya altın tedarikçisinin, Kongo veya komşu ülkelerdeki silahlı grupları finanse etmediğini ifade etmişti.
Ancak Kongo’nun avukatları, Apple’ın ITSCI adlı bağımsız bir metal denetleme mekanizmasını “kılıf” olarak kullandığını iddia ediyor. ITSCI, şirketlerin tedarik zincirinde şeffaflık sağlamak için tasarlanmış bir program olsa da, Sorumlu Mineraller İnisiyatifi (RMI) tarafından askıya alınmış durumda. RMI’nin üyesi olan Apple’ın bu durumu göz ardı ettiği öne sürülüyor.
Kongo’nun doğusundaki maden bölgeleri, 1990’lardan bu yana ciddi çatışmaların merkezi olmaya devam ediyor. Silahlı gruplar, bu bölgelerden elde edilen mineralleri yasadışı yollarla ihraç ederek finansman sağlıyor. Bu durum, sivil kayıplara ve kitlesel göçlere yol açarken, bölgedeki istikrarsızlığın da temel nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
Fransız ve Belçikalı yargı makamlarının, suç duyurularını inceleyerek soruşturma başlatıp başlatmayacaklarına karar vermesi bekleniyor. Eğer süreç ilerlerse, Apple için ciddi hukuki ve ticari sonuçlar doğurabilir.
Apple, kendisine yöneltilen suçlamaları reddetse de, tedarik zincirindeki şeffaflık konusundaki tartışmalar devam ediyor. Şirketin gelecekte atacağı adımlar, uluslararası toplum tarafından yakından izlenecek.
