TikTok’un geleceği bu hafta netlik kazanabilir. Yıllardır süren siyasi tartışmalar, hukuki süreçler ve yasaklama tehditleri sona yaklaşmış görünüyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Pazar günü yaptığı açıklamada önemli bir gelişmeyi duyurdu. Buna göre ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Perşembe günü uzun süredir müzakere edilen bir anlaşmayı sonuçlandırması bekleniyor. Bu anlaşma, TikTok’un ABD’de yeni mülkiyet koşullarıyla faaliyet göstermeye devam etmesini mümkün kılacak.
TikTok için kritik hafta: Belirsizlik sona erecek mi?
Elbette Perşembe günü anlaşma gerçekleşmeyebilir. Süreç boyunca tarihler ve son teslimler sürekli değişti. Başkan Trump daha önce TikTok ile ilgili pek çok son tarih belirlemiş ve bunları defalarca ertelemişti. Ocak ayında uygulama, planlanan yasaktan saatler önce kısa süreliğine çevrimdışı olmuş, ancak ertesi gün tekrar erişime açılmıştı. TikTok’un ABD’deki tartışmalı geçmişi, 2020’de Washington’un uygulamanın Çinli sahipliği ve olası veri güvenliği riskleri konusundaki kaygılarını dile getirmesiyle başlamıştı.
Kongre, 2024 yılında TikTok’un Pekin merkezli ana şirketi ByteDance’in ABD operasyonlarını satmaya veya tamamen yasaklanmaya zorlayan bir yasa kabul etti. O tarihten bu yana platform, birden fazla başkanlık kararnamesi, mahkeme mücadelesi ve başarısız satın alma girişimiyle karşı karşıya kaldı. ABD Yüksek Mahkemesi bu yılın başlarında elden çıkarma kararını onayladı ve yasağın ifade özgürlüğünü ihlal edeceği iddialarını reddetti. Bu karar her iki tarafı da yeniden müzakere masasına itti. Trump, 25 Eylül’de ABD merkezli yeni sahipliğe ve çoğunluğu Amerikalı yatırımcılardan oluşan bir yapıya izin veren bir kararname imzaladı.
Anlaşmanın kritik unsurlarından biri TikTok algoritması. Beyaz Saray, algoritmanın ABD’de işletileceğini ve Amerikalı teknoloji şirketi Oracle tarafından denetleneceğini duyurdu. Silver Lake ve Dell Technologies’in kurucusu Michael Dell de yatırımcılar arasında yer alacak. Trump ayrıca News Corp kurucusu Rupert Murdoch ve oğlu Lachlan Murdoch’un da sahiplik grubunda olacağını belirtmiş, ancak daha sonra CNN, yatırımcının bireysel olarak Murdoch’lar değil, medya şirketleri Fox Corp olacağını aktarmıştı.
ABD’nin TikTok’un Çinli sahibi ByteDance’in Çin hükümeti tarafından ABD karşıtı amaçlarla yönlendirilebileceği endişeleri bu süreci tartışmalı hale getirdi. Yeni anlaşmaya göre algoritma, ABD kullanıcı verileri üzerinde yeniden eğitilecek ve veriler ABD içinde saklanacak. Özel bir denetim kurulu da veri güvenliğini yönetmekle sorumlu olacak. Bu durum, veri gizliliği konusunda kaygısı olan Amerikalılar için bir güvence niteliği taşıyor. Trump ve Xi’nin Perşembe günü Kore’de tekrar bir araya gelmesi, anlaşmanın bu hafta açıklanabileceğini gösteriyor; ancak mülkiyet değişikliği ve uygulamanın tamamen hayata geçmesi muhtemelen aylar sürecek.
Yeni yapıya dair bazı kaygılar da var. Oracle’ın kurucu ortağı Larry Ellison’ın Trump’ın yakın arkadaşı olması, bazı kullanıcıların algoritmanın sağ eğilimli siyasi içerikleri öne çıkarabileceği endişesi taşımalarına yol açıyor. Uzmanlar, böyle bir riskin olabileceğini ancak mevcut kullanıcı kitlesinin yabancılaştırılmaması gerektiğini belirtiyor. Peki, siz bu yeni yapıyı nasıl değerlendiriyorsunuz ve veri güvenliği konusunda bu anlaşma sizin endişelerinizi giderebilir mi?
