İnsanlar sosyal varlıklar ve bu yüzden çevredeki insanların hayattaki duruşuyla kendi duruşunu belirleme eğilimindeler. Sürekli birilerine ayak uydurmak ya da birileri ile rekabet etmek isterler. Bu nedenle bir başkasının para harcadığını görünce kendilerini de para harcamak zorundadırlar. Bu hepimiz için böyle. Son yıllarda ise daha çok artmış durumda. Çünkü hayatımızda sosyal medya gerçeği var.
Amerikalı ve Kanadalı ekonomistlerden oluşan bir ekip, bireysel psikolojiye dayalı para harcama eğilimini değerlendirdi. Yapılan araştırmanın sonucunda kişisel harcamaların çoğunlukla başkaları tarafından görülme isteği ile yapıldığı ortaya çıktı. Bazen gerekli olmasa bile alışveriş yapabiliyoruz. Bu da doğrudan tasarruf yapmamızı engelliyor. Söz konusu araştırma Amerika kıtasında yapılmış olsa bile bu durum hemen hemen tüm dünya ülkeleri için aynı olduğunu itiraf etmeliyiz.
Sosyal medya platformlarına ilgi arttıkça insanlar çok daha görünür hale gelmeye başladı. Söz konusu mecralar iki tür insan yarattı; attığı her adımı paylaşan insanlar ve onları takip eden insanlar. Yakın çevremizin yaptığı satın almaları eskisine göre çok daha net bir şekilde görmeye başladık. Bu yüzden de ister istemez kendimizi bir yarışın içine dahil ettik.
Bundan 50 yıl önce insanların harcama alışkanlıkları için referans çevresi oldukça küçüktü. Az sayıda etkileşime sahip olan insanlar daha etkili tasarruflar yapabiliyordu. Şimdi ise sosyal medyaya sahibiz. Çocukların YouTube üzerinden pahalı oyuncakların kutu açılış videosu izlemesi bir dokunuş kadar uzakta ya da bir arkadaşımızın geçen akşam keşfettiği mekânın adresi parmaklarımızın ucunda.
Uzmanlar, insanların bir tüketim harcaması döneminden geçtiğini söylüyor. Yapılması gereken harcama yapmamayı görünür hâle getirmenin bir yolunu bulmak. Bu sayede insanlar tasarruf yapmak adına daha gerçekçi fikirlere sahip olabilirler.
